Chim nào nuôi con bằng... sữa?

- - SGTT.VN - Không giống các loài thú, loài chim không có vú nên thường phải nuôi con bằng thức ăn thô ngay từ lúc con mới nở. Trong quá trình tiến hoá, nhiều loài chim đã tìm cách khắc phục nhược điểm trên. Thành công nhất là các loài chim trong họ bồ câu. Sữa được chim mẹ tiết ra từ một cơ quan gần cuống họng nên còn gọi là sữa diều.

Cu luồng Chalcophaps indica. Ảnh: Phùng Bá Thịnh

Nhận diện chim câu

Hầu hết các loài trong họ chim câu đều có dáng đi ục ịch, mình tròn, cổ ngắn, đuôi ngắn, mỏ ngắn, đầu tròn nhỏ, chân có bốn ngón, một phía sau và ba phía trước. Chim thường kiếm ăn dưới đất hoặc trên tán cây. Màu sắc của chim câu rất đa dạng, nhưng thường là xanh rêu, xám, cam. Trên thế giới cho đến nay đã ghi nhận được 318 loài bồ câu, nhiều loài đang đứng bên bờ vực tuyệt chủng vì nạn săn bắn quá mức. Nước ta có khoảng 23 loài chim câu. Ảnh cùng bài là một số loài của họ câu.

Không vú vẫn ra sữa

Bồ câu thường ăn chủ yếu các loại hạt ngũ cốc và hạt trái cây rừng, ít khi ăn côn trùng. Con non mới sinh, tốc độ tăng trưởng rất nhanh nên cần một lượng lớn chất bổ dưỡng, đặc biệt là nguồn thức ăn giàu đạm, trong khi đó dạ dày chim non lại phát triển chưa hoàn chỉnh nên không thể tiêu hoá các loại hạt ngũ cốc. Do vậy, chim mẹ phải nuôi con bằng sữa diều.

Trước khi con non nở vài ngày, chim bố và chim mẹ sẽ bắt đầu tiết ra sữa diều. Việc tiết sữa tiêu tốn rất nhiều năng lượng, nhưng hạt và trái cây chứa ít chất đạm, đó là lý do vì sao bồ câu chỉ đẻ hai trứng trong mỗi mùa sinh sản và cả chim trống mái đều tham gia tiết sữa diều nuôi con. Vào tuần đầu tiên, chim bố mẹ hạn chế ăn để tránh lẫn hạt vào sữa của con. Nhưng bắt đầu từ tuần thứ hai, chim bố và mẹ sẽ pha lẫn hạt vào thành phần thức ăn của con cho quen dần.

Sữa bò còn thua

Sữa diều của bồ câu hơi giống sữa của động vật có vú, nó là một chất bán rắn màu vàng nhạt giống như phômai. Hàm lượng protein và chất béo chứa trong sữa diều cao hơn cả sữa bò và sữa người. Thành phần bao gồm chất chống oxy hoá, chất miễn dịch, protein, lipit, muối khoáng, vitamin và các loại men tiêu hoá như amylaza, sarcaraza giúp con non dễ hấp thụ hơn.

Cu xanh đầu xám Treron vernans. Ảnh: Phùng Bá Thịnh
Cu gáy Streptopelia chinensis. Ảnh: Nguyễn Hào Quang	Cu xanh mỏ quặp Treron curvirostra. Ảnh: Nguyễn Hào Quang
Gầm ghì lưng xanh Ducula aenea. Ảnh: Nguyễn Hoài Bão	Cu xanh khoang cổ Treron bicincta. Ảnh: Phùng Bá Thịnh
Gầm ghì trắng Ducula bicolor. Ảnh: Phùng Bá Thịnh	Cu ngói Streptopelia tranquebarica. Ảnh: Nguyễn Hào Quang
Cu gáy nhỏ Geopelia placida. Ảnh: Nguyễn Hào Quang	Cu xanh Seimun Treron seimundi. Ảnh: Phùng Bá Thịnh

NGUYỄN HÀO QUANG (VIỆN SINH HỌC NHIỆT ĐỚI TP.HCM).

 Theo:Chim nào nuôi con bằng... sữa?

---