Bát canh chua miền Bắc

Bát canh chua miền Bắc

Không giống với vị chua phong phú từ nhiều loại quả trong bát canh chua miền Nam hay vị chua ẩn chứa trong tô canh của người Miền Trung, bát canh chua miền Bắc có vị thanh dịu của những gia vị xen kẽ vị ngọt hấp dẫn của tôm, cua, trai, hến…

Với một đất nước khí hậu nhiêt đới như nước ta, những ngày nắng nóng, bát canh chua vừa giúp cân bằng thân nhiệt, bổ sung nước cho cơ thể lại đưa cơm và hợp khẩu vị với nhiều người. Món canh chua phổ biến ở mọi vùng miền, trong đó vị chua dịu dàng nơi bát canh của miền Bắc đã khiến bao người phải vấn vương.

Canh hến - Ảnh: afamily.channelvn.net

Canh chua là tên gọi chỉ chung những món canh có vị chua. Trên thực tế, trong thế giới ẩm thực đa dạng của người miền Bắc có thể kể đến cả chục cách nấu canh chua khác nhau. Nào riêu cua, canh cá, canh măng… Gia vị tạo ra cảm giác chua chua, thanh thanh trong món canh chua mùa hè này cũng có thể kể đến vài chục loại. Đơn giản và phổ thông nhất là giấm nuôi, mẻ, người Hà Nội chuộng nấu canh cho thêm quả me, sấu, dọc, phức tạp thêm chút thì dùng tai chua, cà chua, dứa, kéo… Thành phần chính trong bát canh chua là những loại thực phẩm bổ mát, có tác dụng giải nhiệt như thủy hải sản..

Mặc dù là món ăn dân dã, xuất phát từ nhu cầu ăn uống để thích ứng với khí hậu song trong bát canh chua lại chứa đưng triết lý khoa học và triết lý cân bằng âm dương rất rõ ràng. Thủy hải sản là thực phẩm lành và mát nhưng thường có vị tanh khi ăn nguội, bởi vậy, kết hợp với vị chua (của rau, quả không chỉ làm tăng độ thanh mát cho món ăn mà có tác dụng khử vị tanh của cua, cá, hến, trai... rất hiệu quả.

Canh riêu cua - Ảnh: my.opera.com

Không có một công thức chung cho những bát canh chua song người dân miền Bắc như ngầm quy ước về gia vị, nguyên liệu và quy trình để đưa đến hương vị khác biệt nhất cho mỗi bát canh. Mỗi loại nguyên liệu được nấu theo quy tắc không thể thay đổi với một loại quả chua và rau gia vị riêng. Canh cá chua không dùng sấu mà chỉ thích hợp với dứa xanh, măng hay quả dọc, thêm chút bỗng rượu cho dậy mùi. Canh riêu cua nhất định phải dùng quả dọc nướng vàng, bóc vỏ để khi nấu bát canh sánh vàng bắt mắt. Cũng là riêu nhưng khi nấu bằng hến, trai, trùng trục thì lại không thể thiếu me – thứ quả chỉ nghe nhắc đến tên thôi cũng đã khiến ta ứa nước miếng….

Một điều khác biệt nhất của vị canh chua miền Bắc so với các vùng miền khác là ở chỗ món canh không gắt gao mà vị chua thanh chỉ đủ làm nền cho những hương vị khác thêm phần đậm đà. Người Bắc không cho đường và ớt vào món canh bởi thích vị chua nhẹ nhàng và tinh tế tự nhiên.

Bát canh chua ngon và có sức hấp dẫn nhất là khi mùa hè đến với rạo rực tiếng ve, với tím nhạt sắc bằng lăng và những chùm phượng đỏ. Đi ngoài đường về, sà vào mâm cơm, chẳng cần biết có những món gì, chỉ thấy có bát canh chua là bữa cơm ngày hè như phấn chấn hẳn, cái nắng nóng cũng theo đó mà được xua tan nhanh chóng.