Scientists sometimes refer to a phenomenon called the "Boiled Frog Syndrome". You put a frog into boiling water, and it will feel the heat and try to escape. Or, more probably, it will be trapped in the name of science, and die. However, if you plop a frog into lukewarm water and gradually raise the temperature, the frog will just happily sit there, until, at 100C, the water boils and, er, it dies.
--
Ếch, như các động vật lưỡng cư khác, thuộc loại máu lạnh. Tức là chúng không thể tự phát nhiệt để hòa nhiệt cho cơ thể. Vì vậy, thân nhiệt của chúng cao thấp tùy vào những ảnh hưởng của môi trường bên ngoài.
Nếu bạn bỏ một chú ếch vào nồi nước sôi, nó sẽ nhảy ra tức thì,(nếu có thể). Nhưng nếu bạn bỏ chú ếch ấy vào một nồi nước ở nhiệt độ trung bình (nguội) và từ từ đun nóng nồi nước ấy, chú ếch kia sẽ lim dim và rơi vào một trạng thái thoải mái, (còn gọi là "phê") như chúng ta khi nẳm trong hồ phun nước ấm. Và rồi chú ếch ấy sẽ lim dim "phê" cho đến khi bị luộc chín mà không hề biết gì. Khi nhiệt độ cơ thể gia tăng đều đều theo nhiệt độ của nồi nước, chú ếch sẽ không có cảm giác "nóng" như con người.
---
Story of monkeys and bananas- The Cultural Habit
Start with a cage containing five monkeys. Inside the cage, hang a banana on a string and place a set of stairs under it. Before long, a monkey will go to the stairs and start to climb towards the banana. As soon as he touches the stairs, spray all of the other monkeys with cold water. After a while, another monkey makes an attempt with the same result - all the other monkeys are sprayed with cold water. Pretty soon, when another monkey tries to climb the stairs, the other monkeys will try to prevent it.
Now, put away the cold water. Remove one monkey from the cage and replace it with a new one. The new monkey sees the banana and wants to climb the stairs. To his surprise and horror, all of the other monkeys attack him. After another attempt and attack, he knows that if he tries to climb the stairs, he will be assaulted.
Next, remove another of the original five monkeys and replace it with a new one. The newcomer goes to the stairs and is attacked. The previous newcomer takes part in the punishment with enthusiasm! Likewise, replace a third original monkey with a new one, then a fourth, then the fifth.
Every time the newest monkey takes to the stairs, he is attacked. Most of the monkeys that are beating him have no idea why they were not permitted to climb the stairs or why they are participating in the beating of the newest monkey.
After replacing all the original monkeys, none of the remaining monkeys have ever been sprayed with cold water. Nevertheless, no monkey ever again approaches the stairs to try for the banana. Why not? Because as far as they know that's the way it's always been done around here.
And that, is how company culture begins.
-----------
20 con khỉ được bỏ vào một căn phòng có hệ thống phun nước lạnh phía trên trần và một bức tường có thể bám và leo lên. Ngoài các thức ăn thường nhật bắng rau quả tầm thường, một buồng chuối chín được treo phía trên bức tường có thể leo. Nhưng nước lạnh được phun đầy phòng mỗi khi có một chú khỉ nào đó bắt đầu leo lên và với tới buồng chuối.
Sau một thời gian ngắn, bọn khỉ bắt đầu liên hệ việc bị phun nước lạnh cóng và việc một thành viên trèo lên bẻ chuối. Chúng không còn tìm cách trèo lên nữa. Nếu có một con khỉ nào đó thèm đến nỗi nhịn không nổi và hó hé đến gần bức tường, thì cả bầy khỉ ào lên đánh nó trước khi nước phun ra. Hiện tượng này được quan sát kỹ và không hể thay đổi, kể cả khi nguồn nước lạnh được cắt đứt vĩnh viễn và không được sử dụng đến nữa.
Một thời gian sau, các nhà tâm lý học bắt một chú khỉ ra và thay vào phòng một con khỉ mới. Y như đã dự đoán, chú khỉ mới này bắt đầu bò đến bên tường và trèo lên hái chuối. Tất nhiên con khỉ ấy bị dần một trận tả tơi hoa lá cành mà không biết tại sao. Dù sao đi nữa thì sau vài trận đòn nhừ tử, chú khỉ mới này được "đồng hóa" và chuyện leo tường bẻ chuối dù rất muốn vẫn là một điều cấm kỵ cho cả bầy khỉ.
Qua từng khoảng thời gian khác nhau, các chuyên gia nghiên cứu cứ lần lượt thay từng con khỉ trong phòng với một con khỉ mới. Lần nào chú khỉ mới cũng bị đục thảm thương, kể cả các chú khỉ chưa từng bị nước lạnh phun cũng tham gia tích cực "đập". Cho đến khi cả 20 con khỉ đầu tiên biết đến nước lạnh được thay thế, bọn chúng vẫn đập nhau mỗi khi có tên nào muốn ăn chuối. ĂN CHUỐI BỊ ĐẬP đã trở thành một nét "văn hóa" đặc thù của bầy khỉ mặc dù chẳng con nào biết tại sao mình lại đập đồng đội mình khi nó muốn lấy nải chuối xuống để cả bọn cùng ăn. Từng con khỉ cũng không biết vì sao mình bị đập khi làm chuyện nên làm, dù sao đi nữa không ăn chuối vẫn hơn bị chết thảm.
---------
Liệu có phải lũ khỉ hù nhau rằng: "Ăn chưa được chuối thì cả đám sẽ bị chết cóng". Có con khỉ nào nghi ngờ chuyện chết cóng, nó cũng không có khả năng chứng minh rằng hệ thống phun nước không hoạt động nữa.
ĐÚNG và SAI không thể nào chứng minh được khi nói đến "tập tục văn hóa của nhóm khỉ" nếu con khỉ nào cũng ngu dốt, hèn nhát, và ngoan ngoãn.
Trong một xã hội có luật pháp, có tầng lớp, có hệ thống, và... có lãnh đạo. Thì những người thấp cổ bé miệng chỉ có thể trông cậy vào sự sáng suốt của lãnh đạo để giúp họ thoát khỏi những hoàn cảnh buồn cười, vô lý, và lố bịch. Cho dù không ngu dốt và hèn nhát, khi không có quyền thế thì từng người một chỉ có thể làm người dân ngoan ngoãn. Nhưng khi có quyền thế và mang trọng trách lãnh đạo, thì những người lãnh đạo ngu dốt và hèn nhát cần phải "được" thay đổi để tránh tình trạng xã hội rơi vào cái thói quen "đồng hóa" của nhóm khỉ.
Nguồn: Khuyết Danh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét